...

Czy można się powstrzymać od myślenia o wszechświecie? Nie mam na myśli po prostu tego, iż każdemu z nas, świadomemu tego albo nie, całość rzeczy musi się jakoś ogółem ukazywać. Chodzi mi o to, że, z różnych powodów, nawet przeciętny człowiek musi dziwić się i zastanawiać. Świat i los, jaki mu przypadł w udziale w świecie, jest naturalnym przedmiotem jego myśli i wydaje się prawdopodobne, że nim pozostanie. A jeśli tak, to kiedy poezja, sztuka i religia przestaną ludzi zupełnie interesować, lub gdy okaże się, że nie są one już skłonne zmagać się z ostatecznymi problemami, by coś dzięki temu zrozumieć; kiedy poczucie tajemnicy, jej czar, nie będzie już przyciągał umysłu, by błądził myślą bez celu i darzył miłością nie wiedzieć co; gdy, krótko mówiąc, brzask i zmierzch nie będą już miały uroku - dopiero wówczas metafizyka będzie bezwartościowa.

Francis Herbert Bradley, Zjawisko a rzeczywistość. Rozważania metafizyczne